ลานสาวกอด....บนฟ้ามีเมฆลอย บนดอยมีเมฆบัง มีสาวงามชื่อดัง อยู่หลังแดนดงป่า มีกะลาล้าเซอ มีหนุ่มๆ เผลอฮ้องหา มีสาวงามขึ้นมา แล้วมีมิดะ....” หลายคนคงเคยได้ยินเพลงมิดะ ของ “จรัล มโนเพ็ชร” ศิลปินล้านนาผู้ล่วงลับ คนส่วนใหญ่ยังมีความเข้าใจผิดๆ ว่า “มิดะ” เป็นตำแหน่งของหญิงม่ายเผ่าอาข่า ผู้ทำหน้าที่สอนเรื่องกามวิธีให้กับชายหนุ่มผู้ยังไม่เคยผ่านการได้เสียกับหญิงใดมาก่อน โดยมีสถานที่ ที่เรียกกันว่า “ลานสาวกอด” เป็นห้องเรียน อาแซะ วัย 60 ปี ผู้เฒ่าชาวอาข่า เล่าถึงเรื่องราวอันเจ็บปวดของชนเผ่าว่

สังคมควรจะเข้าใจเรื่องลานสาวกอดเสียใหม่ แท้จริงแล้วมันคือลานวัฒนธรรมของชาวอาข่า เป็นสถานที่สำหรับขับร้องบทเพลงพื้นบ้านในยามค่ำคืน เพื่อเป็นการพักผ่อนหย่อนใจหลังจากตรากตรำทำงานกลางวันมาอย่างเหน็ดเหนื่อย
ในการร้องเพลงจะมีผู้นำเริ่มร้องคนหนึ่งแล้วเพื่อนๆ ก็ร้องตาม แนวเพลงแต่ละเพลงจะเกี่ยวข้องกับวิธีการดำเนินชีวิต เช่น การทำไร่ ทำสวน การแต่งกายตามวัย หรือการพรรณนากล่าวชมเชยถึงความงดงาม ความหล่อเหลาของบรรดาคนหนุ่มและหญิงสาว เพลงส่วนใหญ่จะไม่มีดนตรีประกอบ มีเพียงการปรบมือให้จังหวะ และถือเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไปสู่รุ่นลูกรุ่นหลาน เพราะลานสาวกอดจะมีทั้งวัยรุ่นและผู้ใหญ่มารวมตัวกัน ดังนั้นจึงไม่ได้มีไว้เพื่อใช้ทำกิจกรรมทางเซ็กซ์ อย่างที่เข้าใจผิดกันมานาน อีกทั้งตำแหน่ง “มิดะ” ก็ไม่เคยมีปรากฏในเผ่า
อาข่า
ถ้าอยากเห็นลานสาวกอดของจริง ลองแวะไปดูที่ บ้านแสนเจริญ หมู่ 10 ต.วาวี อ.แม่สรวย จ.เชียงราย ช่วงประมาณ วันที่ 5 – 7 มกราคม ของทุกปี จะมีการจัดงาน “ย้อนรอยลานสาวกอด” ให้นักท่องเที่ยวได้ชม แต่สาวอาข่าเดี๋ยวนี้เห็นแล้วอาจตะลึง แดนซ์กระจายไม่แพ้สาวโคโยตี้ก็แล้วกัน !!!

แหล่งข่าว: หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ประจำวันเสาร์ ที่ 3 กุมภาพันธ์ 2550 ฉบับที่ 17910 หน้า 7 คอลัมน์ โฟกัส “ลานสาวกอด” ,www.thairath.co.th